Rajoni i Maliqit njihet si një ndër qendrat më të rëndësishme arkeologjike të Shqipërisë, duke ofruar dëshmi të vyera për historinë dhe kulturën e hershme të trevës sonë. Fushëpellgu i Maliqit është kthyer prej kohësh në një pikë referimi për studiuesit, falë zbulimeve që pasqyrojnë jetën dhe zhvillimin shoqëror të banorëve që nga periudhat parahistorike e deri në kohët më të vona.
Gërmimet e kryera në kënetën e Maliqit dhe në vendbanimet përreth, si në Vashtmi, Podgorie apo Sovjan, kanë sjellë në dritë një pasuri të madhe materialesh arkeologjike. Midis tyre dallohen veglat prej guri, stralli dhe kocke, objektet e përdorimit të përditshëm si vegla peshkimi, gurë peshore dhe stoli, si edhe fragmente qeramike që dëshmojnë mjeshtërinë e punimit të enëve. Po ashtu janë gjetur objekte që lidhen me bujqësinë, blegtorinë dhe zejet, duke treguar organizimin ekonomik dhe kulturor të komuniteteve të hershme.
Këto materiale datojnë nga periudha e Neolitit të hershëm e deri në epokën e Hekurit, duke dëshmuar një vazhdimësi të gjatë historike dhe kulturore. Zbulimet e bëra e vendosin Maliqin në mesin e qendrave më të rëndësishme të arkeologjisë shqiptare, duke i dhënë një dimension të veçantë identitetit historik të rajonit.
Maliqi mbetet kështu një thesar i hapur për studiuesit, por edhe një trashëgimi e çmuar që duhet vlerësuar dhe promovuar si pjesë e pasurisë kulturore kombëtare.